İktidarın Ruhu

_{Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Kişizade İmtiyazları (Beşik Uleması, Siyaseten Katl, Müsadere)}

İlhami Yurdakul

“Geleneksel devletten tevarüs eden kişizade imtiyazları modern devlet
düzeninde de yeni hal ve renkler alarak varlığını sürdürdü. Geleneksel
devlet yerine ikame edilen modern devlet düzeninde de iktidar ve iktidarın
nimetleri belli bir zümre ile paylaşıldı, muhalifler zaman zaman idam edildi
ve malları hazineye aktarıldı. Öyle ki geleneksel devletin doğrudan ve çoğu
zaman sorgusuz yaptığını modern devlet dolaylı ve sorgulu yaptı. Bu durum,
‘İktidarın Ruhu' olarak tanımlandı.”

“Yeni” olan hemen her şeyin genellikle bir kopuşun sonucu oluştuğu
varsayılır. Fakat bu varsayım, çoğu durumda geçerli olsa da, “eski”den
devralınan değerleri, alışkanlıkları, işlevleri gözden kaçırma ihtimalini de
barındırır. İlhami Yurdakul'un İktidarın Ruhu: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e
Kişizade İmtiyazları kitabı, uzun dönemli bir “imtiyaz sürekliliğini” anlama
çabasının ürünü. Kitapta iktidarın ruhu diye tanımlanan süreklilik, soyut bir
iktidar düzeneğinin ve düzleminin değil, beşik ulemalığı, siyaseten katl ve
müsadere pratikleri üzerinden anlaşılabilecek somut bir iktidar paylaşımı
kavgasının göstergesi olarak ele alınıyor. Böylece Yurdakul, Osmanlı'dan
Cumhuriyet'e uzanan imtiyaz siyasetinin fotoğrafını çekiyor.

Birtakım alışkanlıkların ve geleneklerin modern araçlarla işlevlerini
sürdürdüğünü tarihsel perspektiften ele alan emek ürünü bu araştırma, hem
tarihe ilgi duyan akademisyen ve öğrenciler için hem de siyasi tarihe meraklı
okur için önemli bir kaynak