Xipehuz: Şekiller

J. -H. Rosny Aine

Kimilerine göre Rosny aîné'den önce “gerçek” bilim kurgu yoktur.

Tarihsel anlamda yerini Jules Verne'den sonra, H. G. Wells'ten önce olarak konumlandırabileceğimiz Rosny aîné'nin eserleri “bilimsel” kurgunun temellerini attığı için önemi büyüktür.

1888 yılında çıkan “Xipehuz: Şekiller” yazarın ilk kitabıdır. Bu kitapta ilk kez dünya dışı varlıkların betimlemesini yaparken insan merkezli algı dışında bir öngörüde bulunarak algıda çığır açmıştır.

Dünyaya saldıran yaratıklar, temelde, biyolojik olarak dünyalı değildirler artık; bizim tarafımızdan ancak şekil olarak ifade edilebilirler. Sadece bu algı sıçraması bile Rosny aîné'nin büyüklüğünü gösterir.

Ama o daha fazlasını gerçekleştirmiş, hikayenin nesnelliğini ön planda tutarak anlatıda temel bir değişim yaratmıştır. Dolayısıyla Rosny aîné, toplumsal bilim kurgucuların insani duyarlılıkla yazdığı macera hikayelerinden bir adım daha ileri gitmeyi başarmıştır. Artık bilim kurgu, insani olanın sınırlarını da test etmeye çalışacaktır.

İşte Xipehuz, bu yüzden “gerçek” bir ilktir. Fihrist olarak, bu “ilk”i Türkçe'ye kazandırmaktan dolayı son derece mutluyuz.

(Ömer Alkan)