Sözcükbilime Giriş

V. Doğan Günay

Arka Kapak Yazısı (Tanıtım Bülteninden)

Dilin en temel yapı taşları sözcüklerdir. Dil incelemelerinin hemen hepsinde sözcük incelemesinin önemli bir yeri vardır. Tümce sözcüklerle gerçekleşir, söz sanatlarında sözcükler kullanılır, biçimbirimler sözcüklere eklenerek anlam kazanırlar, sesbirimlerin farkedildiği alan sözcüklerdir. Örnekleri arttırmak olasıdır. Sözcükleri bilmeden, onların işlevlerini, değerlerini, aralarındaki ilişkileri ortaya koymadan herhangi bir dil çalışması yapmak neredeyse olanaksızdır. Bu nedenle sözcükbilim çalışması tüm dilbilim çalışmaları için öncü bir çalışma alanıdır.

Sözcük çalışmaları için de birden çok alandan haberli olmak gerekmektedir. Dilbilgisi, dilbilim, sesbilim, biçimbilim, sözbilim, anlambilim gibi alanların yanında; mantık, bilgi kuramı, yazın incelemeleri, toplumbilim, budunbilim, ruhbilim, toplumdilbilim gibi alanların çalışmalarından da haberli olmak gerekmektedir. Sözcükler toplumla da ilgilidir, ruhla da ya da budunsal yapıyla da. Bir sözlükte yer alan sözcüklerin tümü toplumların bilgi hazinesi ve belleğidir. Dildeki her sözcük toplumların tarihinden bir sayfa demektir. Artzamanlı ya da karşılaştırmalı dil çalışmalarında bu durum çok daha iyi görülür.

Dilin zenginliği ya da fakirliği genelde sözcükler üzerinden değerlendirilir. Elinizdeki bu kitap Türkçenin sözcüklerini çağdaş dilbilim ve sözcükbilim kuramları bağlamında değerlendirmektedir. Kitabı okuyan birisi Türkçe ve Türkçedeki sözcükler hakkında yeterince bilgi sahibi olacaktır.