Selanik

Turan Akıncı

Selanik, Mustafa Kemal’in doğum yeri olduğu kadar feodal imparatorluktan yeni cumhuriyete dönüşümün siyasal yol ayrımlarına da ev sahipliği yapmıştır. Osmanlı’nın Rumeli’de fethettiği ilk yerlerden biri olan kentte 19. yüzyıl sonlarında Yahudiler, Avdetiler, Türkler, Rumlar, Bulgarlar ve Sırpların yarattığı çok dinli ve çok kültürlü eğitim yarışının sonucu canlı bir ekonomik kalkınma ve yapısal dönüşüm yaşanmıştır. İmparatorluğun modern bir kenti haline gelen Selanik, İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne can vermiş, Meşrutiyet’in ilanından 31 Mart İsyanı’na, Abdülhamit devrinin kapanışından Osmanlı döneminin son buluşuna kadar siyasal gelişmelerin de hep merkezinde yer almıştır. Dönemin siyasal çekişme, karar ve tartışmalarının yakın tarihle olan benzerlikleri şaşırtıcıdır.

Bu anlamda Selanik (1869-1923) kitabı, sadece suyun öte yanında kalmış bir tarih anlatısı değildir. Tüm deneyim ve zenginlikleriyle aynı zamanda günümüz Türkiye’sinin daha iyi kavranmasına da bir pencere açmaktadır.