1916 Ankara Yangını

_{Felaketin Mantığı}

Taylan Esin, Zeliha Etöz

Elinizdeki kitap, kıt kaynakları didik didik ederek, 1916 Ankara Yangını'nın arka planını ve “felâketin mantığını” aydınlatmaya çalışıyor. Bu yangın büyük bir maddi hasara yol açmakla kalmamış, şehrin tarihinde bir dönüm noktası olmuştu. Ankara'nın çok etnikli nüfus yapısını “düzlemiş”, toplumsal ve ekonomik gücün el değiştirmesini sağlamış; müstakbel ulus-devletin başkentinde “yoktan var etme” anlatısına uygun, sıfırdan inşa edilecek bir boş saha açmıştı.

Taylan Esin ve Zeliha Etöz, o dönemde Anadolu'da çıkan/çıkarılan yangınların bağlamı içinde, belgelere, tanıklıklara ve dönemin yerel siyasi sorumlularına mercek tutarak, Ankara yangınının son derece canlı bir analizini yapıyorlar.

“Devlet eliyle, kurumsal veya paramiliter güçlerin kullanılması yoluyla gerçekleştirilen yangınlar... Esas olarak ‘yerinden etme' politikalarının bir parçası olarak değerlendirilmelidir. (...) Türkiye'de de özellikle 1915'ten 1922 yılına kadar devam eden savaş yıllarında yangın çıkartmak çokça başvurulmuş bir yol olmuştur. (...) 1915 Tehciri'ni izleyen dönemde Anadolu'nun pek çok yerinde çıkan/çıkartılan yangınlar, şahit ve maruzlarının pek çoğunun kamuoyu yaratmalarına fırsat tanımayan koşullar altında cereyan ettiği için tarihin karanlıkları içinde kaybolup gitmiştir...”

- Suavi Aydın