Tanzimat'tan Erken Cumhuriyet'e Kumar

_{Talihe Zar Atmak}

Ahmet Yeşilyurt

Ahmet Yeşilyurt, Osmanlı topraklarında çok daha önce görülmeye başlamışolsa da özellikle Tanzimat dönemiyle birlikte gittikçe daha da yaygınlaşan“kumar”ı ve para için oyun oynama alışkanlıklarını çeşitli yönleriyle elealıyor: Bugün “kumarhane” olarak değerlendirdiğimiz yerlerin oluşumsüreci nasıldı? Devletin “kumarla mücadele” kapsamında aldığı tedbirler,yaptığı düzenlemeler nelerdi? Kumar tutkunlarının her koşulda oynamayadevam etmek için buldukları çözümler nelerdi, yakalanmamak için neleryapıyorlardı? Tanzimat sonrasına kadar Osmanlı topraklarına yabancı olanmodern anlamdaki kumarhaneler, Osmanlı ve Cumhuriyet basınında,kitaplarda, dergilerde nasıl yer alıyorlardı?

Kapsamlı bir arşiv araştırmasına dayanan, kumarın ve oyunların neşekilde evrildiğini Osmanlı ve erken Cumhuriyet devri açısından belgelerüzerinden kronolojik denilebilecek şekilde ortaya koyan çalışma “talihe zaratanları”, kumar masalarında bütün varlıklarını yitirseler de oynamaktanvazgeçmeyenleri, kumar yüzünden işlenen cinayetleri, yürütülen takibatları,kumar düşkünü devlet görevlilerini, resmî ve gayriresmî kumar salonlarını,“bitirimhaneleri” ve bunlara yönelik tepkileri gözler önüne seriyor.

Tanzimat'tan Erken Cumhuriyet'e Kumar, “Kâr etmek isterseniz hiç oyunoynamayın, muhakkak kârlı çıkarsınız” sözünün de ortaya çıktığı trajikomikdurumları, gerek devletin gerek kumarbazların tutumlarını düşündürücüolduğu kadar yer yer eğlenceli boyutlarıyla da ortaya seren bir çalışma.