Türkçede Zıt Anlamlı Kelimeler Sözlüğü

Ertuğrul Karsan

Eş anlamlılık kavramı ilk çağdan günümüze değin, filozoflar ve dil bilimcilerce sürekli tartışılmış;değişik tanım ve ölçütler ileri sürülmüştür. “Birbirinin yerine ötekisinin konulması sonucunda ortayaçıkan cümlelerin anlamı değişmiyorsa bu sözcükler eş anlamlıdır.” görüşü bunlardan biridir.Ancak birçok dil bilimci eş anlamlı diye tanımlanan sözcükler arasında kesin bir anlam eşitliğiolamayacağını, bunların az veya çok anlam farklılıkları içerdiğini vurgulamışlardır. Bu nedenle deeş anlamlılığın karşılıklı yer değişebilirlik koşuluna bağlanmasına karşı çıkmışlar; bu türsözcüklerin yakın anlamlı olarak tanımlanması gerektiğini belirtmişlerdir.Dil bilimciler, eş anlamlılığın tanımında farklı farklı düşünseler de yazılışları farklı “anlamları aynıveya birbirine çok yakın olan sözcüklerin” eş anlamlı olarak kabullenmişlerdir. Sözlüğümüzünhazırlanmasında bu tanım doğrultusunda çalışılmıştır.Madde başı olan sözlerin eş anlamlıları verilirken, sırasıyla anlamca türleri, kökenleri, varsa mecazianlamları, halk dilinde kullanımları, argo karşılıkları, matematik, hukuk, ekonomi, tıp, felsefe vb.alanlardaki terimlerle ilişkileri kısaltmalarıyla verilmiştir. Ayrıca Arapça ve Farsçadan dilimizegirmiş türemiş yapılı sözcüklerin kökleri, ekleri ayrılarak ait oldukları köken belirtilmiştir.