Sofistlerin Çürütmeleri Üzerine

Aristoteles

Sofistlerin muhatabı çürütmek için başvurduğu araçlardan biri çürütmenin uzunluğundan ileri gelir; zira birçok şeyi bir defada anlamak zordur. Böyle bir uzunluğa ulaşmak için daha önce sayılan araçlardan yararlanmak gerekir. Bir başka araç da konuşmanın çabukluğudur; zira arkadan gelenler ileriyi kolayca göremezler. Öfke ve rekabet de araç olarak kullanılır, çünkü zıtlaşanlar dikkatlerini pek toplayamazlar. Cevap veren kişiyi öfkelendirme aracı, kendisine haksızlık yapmak istendiğini fark ettirmekten, genel olarak küstahça davranmaktan ileri gelir. Ayrıca, aynı önerme için birçok nedenin mevcut olduğu, ya da önermenin hem olumlanması hem de yadsınması için nedenler bulunduğu sürece sorular değiştirilirse, bu da çürütmeye yardımcı olur; çünkü muhatap aynı zamanda ya birçok şeye ya da karşıt şeye dikkat etmek zorunda kalır.