Mevlevi Adab ve Erkanı

Abdülbâki Gölpınarlı

Mevlevilik yedi asra yakın bir müddet,üç kıtada hüküm süren Osmanoğulları'nın geniş ve feyizli topraklarında,İslam medeniyetini temsil etmiş, kendi estetik ve teknik şartları dahilinde, medeniyet aleminde silinmez izler bırakmış, mensub olduğu ekolün en muhteşem musikıy eserlerini vermiş, en ünlü şairlerini yetiştirmiş, en ince el sanatlarını ibda etmiş, sırasına göre en mistik eserleri yaratmış, en insani duyguları besleyip geliştirmiş, en hür düşünceleri dile getirmiş, taassuba göğüs germiş, yaşayışa ilahi olduğu kadar da beşeri bir zevk katmıştır. Bu eser; din ve dini felsefe, psikoloji ve sosyoloji, edebiyat ve musikıy tarihleri bakımından, sanıyoruz ki büyük bir boşluğu dolduracaktır. Biz bu adab ve erkanı, yabancı bir gözle ve dıştan incelemiyoruz; bu potanın içinde şekil aldık, duygulandık, yaşadık ve yaşattık; ilmini yaptığımız şeyin duygusu, inancı ve zevki bizde. Biz bu "adab ve erkan"ı, yazıyla tesbit ediyoruz; musikıysini hatta arşivik bir mahiyette filmini tesbit ise, bu yolda çalışanlara, çalışabilenlere düşer. - Abdulbaki Gölpınarlı