Markopaşa

_{Bir Mizah ve Muhalefet Efsanesi}

Levent Cantek

Markopaşa gazetesi, Türkiye'nin mizah ve muhalefet tarihinde emsali görülmemiş bir örnektir. Kısa yayın ömründe, son demlerindeki Tek Parti yönetimini sallayan Markopaşa, sözünü esirgemeyen keskin tavrıyla gerçek bir 'tabu-yıkıcı' misyonu üstlenmiştir. 'Söylenmeyip söyleyen' bu açık sözlü mizahi muhalefetiyle, inanılmaz satış
başarılarına ulaşmıştır. Karşılığını, emsali yine zor gürünür bir baskıyla almıştır. Markopaşacılar: Baskılar, tehditleri, birbiri ardına gelen davalar, cezalar, hem gazeteyi hem çıkaranların hayatını mahvetmiştir.

Bu baskıların bir sonucu da, Markopaşa'nın bir yığın değişik isimle hem devamlarının hem de alternatiflerinin ve karşıtlarının yayımlanmasıdır. Markopaşa'nın etrafındaki tartışmalar, Türkiye'de sol muhalefetin biçimlenmesinde ve iç mücadelelerinde de önemli rol oynar. TKP ile TKP'ye muhalif akımların itişmesi, Markopaşa macerasının fasıllarından birisidir.

Bu maceraya dair fasılların bir diğeri de, Türkiye'de antikomünizmin 'coşkunlaşması'nda yeni bir merhale olmasıdır. Olanca yerliliğiyle, özgünlüğüyle, 'kökü dışardalık'suçlamasının belki de ilk muhatabıdır Markopaşa! Markopaşa'nın başdöndürücü bir başarıyla ve baskılarla dolu öyküsünde hararetli içi kavgalar da önemlidir.

Birçok önemli ismin yanı sıra Rıfat Ilgaz'ın Mim Uykusuz'un, Orhan Erkip'in de değişik biçimlerde dahil olduğu
Markopaşa içi hadiselerde tabii başrolde Sabahattin Ali, Aziz Nesin ihtilafı vardır. Türkiye'de Çizgi Roman'ın yazarı Levent Cantek, yakın dönem politika ve kültür tarihimizin bu önemli vakasını titiz bir incelemeyle ele alıyor.