İsmet İnönü

_{Yeni Bir Yorum Denemesi}

Metin Heper

Politika ihtirasları iktidar için dayanak olur zannedilerek irtica okşanmaktadır. Cumhuriyet'in büyük ıslahatı tehlikeye konmuştur. Haber veriyorum: Tehlike Görüyorum. İsmet İnönü

Cumhuriyet tarihine giriş olarak da okunabilecek bu özgün siyasi biyografi, "İkinci Adam" hakkındaki bazı yerleşik görüşleri yeniden gözden geçiriyor. Cumhuriyet'in kuruluşunda Atatürk'ün en yakınında olan İsmet Paşa'nın daha sonra laiklik gibi temellerin sadık muhafızlığını sürdürürken, Atatürk'ün sağlığında bile Serbest Cumhuriyet Fırkası deneyimine nasıl farklı baktığı, bu farklılıktan 1946'daki çok partili düzene geçme kararına zaman içinde nasıl yöneldiği vurgulanıyor. Batılılaşma sürecinin devam ettirilmesinde, çok partili düzene ve demokrasiye geçişte, askeri müdahalelerin ardından yeniden demokrasiye dönülmesinde İsmet İnönü'nün oynadığı rolün, yakın tarihimizde ne denli belirleyici olduğunun altı çiziliyor. Prof. Dr. Metin Heper'e göre, eğer yurttaşları İnönü'yü daha fazla dikkate alsalardı, daha liberal bir demokrasi anlayışına sahip olacaklar, belki de siyasette daha basiretli davranacaklardı.

Hukuk ilminde bir hastalıktan bahsolunur, bunun ismi çoğunluk istibdadıdır. Bu usulün mahiyeti herhangi bir istibdattan daha az zararlı görülmemiştir. İlmin tecrübe ve tesbit ettiği bu gibi belalara memleketi düşürmemek herkesten evvel iktidar partisinde bulunan vatanseverlerin borcudur. İsmet İnönü

Prof. Dr. Metin Heper, Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekanı ve Siyaset Bilimi Bölüm Başkanı'dır. Türkiye Bilimler Akademisi'nin kurucu ve konsey üyesi olan Heper, aynı zamanda TÜBİTAK Bilim Kurulu üyeliğini de sürdürmektedir. Yurtiçinde ve yurtdışında yayımlanmış birçok bilimsel makalenin ve editörlüğünü üstlendiği makale derlemelerinin yanı sıra, The State Tradition in Turkey (Eothen Press, 1985); Historical Dictionary of Turkey (The Scarecrew Press, 1994; genişletilmiş 2. baskı, 2002) adlı eserlerin de yazarıdır.