Mülksüzleştirme ve Türkleştirme

_{Edirne Örneği}

İlkay Öz

“Milli iktisat politikalarına uygun bir şekilde “Ermeni Tehciri” ve RumMübadelesi sonucunda mülksüzleştirilen Hıristiyan azınlıkların emvâ l-i metrûkeleri aracılığıyla ilkel birikimlerini gerçekleştirenMüslüman-Türk unsurlar, iktisadi sahanın da kendi hâkimiyetlerinegeçeceğini planlamışlardı. Oysa Müslüman-Türk unsurların bu planıYahudilerin özellikle Trakya'da iktisadi hâkimiyet kurmasıyla sekteyeuğramıştı. Böylece Türklüğün, “yerli ve milliliğin” kapsamı dışındakalan-bırakılan Yahudiler, hem Müslüman-Türk eşraf ve halkın hemde Türk hükümetlerinin hedefi konumuna gelmişti. İki kadim halkınAnadolu ve Trakya'dan tasfiyesinden sonra, Yahudi nüfusununyoğun olduğu Trakya ve Edirne'de de bu tarihten itibaren Yahudiazınlığı karşıtı söylem ve olaylar meydana çıkacaktır. Bunlarınyoğunluğu Yahudilerin mülksüzleştirilmesi ve tasfiyesine kadarartarak devam edecektir.”Edirne'de, altmış yıllık zaman diliminde, gayrimüslimlerimülksüzleştiren olaylara odaklanan bu kitap, yerel gazetelerdeve tapu kayıtlarında bunun izini sürerek, Türkleştirme vemülksüzleştirme politikasının nasıl yerel bürokrasi, eşraf ve halkişbirliği içinde gerçekleştirildiğini gösteriyor.İlkay Öz, gayrimüslimlerin mülksüzleştirilmesi, sürülmesi,Müslüman mübadil ve muhacirlerin Edirne'ye yerleştirilmesi,Müslümanların ilkel birikimlerini gerçekleştirmesi ve Türkleştirmeboyutlarıyla bu süreci inceliyor. Ulus-devletin kuruluşu aşamasında“yerli ve milli” burjuva ve küçük burjuva sınıflarının oluşmasını“ötekilerin” mülksüzleştirilmesi üzerinden, ilkel birikim yöntemiylegerçekleştirmeye çalışan politikalardan okuyarak somut bir tarihîkesit sunuyor