Menemen Olayı ve Türkiye'de Mehdicilik

Eyüp Öz

Menemen Olayı, üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen, bıraktığı derin izler hâla hissedilmekte ve üzerinde değişik spekülasyonlar yapılmaktadır. Kuşkusuz olayı bu kadar önemli yapacak bir çok sebep var. Olayın akışında yaşanan aksaklıklar ve tesadüfler birçok şüphenin nedeni olmuştur. Dinler tarihi, din sosyolojisi, din psikolojisi ve dönemin bir çok probleminin aynası olan bu olay, ne yazık ki her zaman önyargılarla değerlendirilip gerçek sebepleri araştırılmamıştır.

Menemen, Kubilay'ın boğazının kesildiği yer <> olarak sonsuza dek mahkum oldu. Onunla birlikte Cumhuriyet'in de boğazı kesildi ve Menemen içine dönük, yasak bir hafıza geliştirdi. Zira adı, diğer terimleri "irtica"(dini reaksiyon) ve "ihtilal" olan bir Cumhuriyet denklemi içinde yer alıyor.

Giritli Mehmet, İrtica'nın simgesi olurken; Kubilay, değişik bir şekilde kutsallaştırılıp Cumhuriyet'in sembolu haline geldi. Dönemin iktidarının ekonomik ve toplumsal buhranlarını unutturan 'Kurtarıcı' ve Cumhuriyet'in en meşhur 'Mit'lerinden biri oldu.

Cumhuriyet ilk şehidini buldu ama ne şehit: Sivil hayatında öğretmen, Türk Ocağı'nın düzenlediği konferanslarda sürekli katılımcı ve Kubilay takma adını seçmiş, moğollu fatihin Marco Polo'yu koruması anısına, bu kurban yeni Türkiye'nin mükemmel sembolü!
(Tanıtım Yazısından)