Günümüzde Felsefe Disiplinleri

Doğan Özlem

Bazı Batı ülkelerinde köklü bir yayın geleneği vardır. Yirmişer, otuzar yıllık aralarla (ki, bu aralar gitgide kısalmaktadır), felsefe ve bilimlerdeki son durum, felsefenin ve bilimlerin sistematik tanıtımını, konu, alan ve problemlerinin tarihsel bir betimini içerecek şekilde, kitap veya kitap dizisi halinde okuyucuya sunulur. Bu kitap veya kitap dizisi, felsefede ve ilgili bilim alanında o ülkede uzmanlığını kabul ettirmiş kişilerin kendi uzmanlık alanları üzerine yazılarından oluşur.

Bu kitapta, bu tür iki kitaptan seçilmiş yazıların çevirileri yer almaktadır. 15 ila 35 sayfalık bu yazılar, sadece ilgili felsefe disiplinin tanıtma amacına da yönelik değildir, ve yazarların kendi bakış açılarından o disiplinle ilgili görüş ve eleştirilerini de içermektedir. Tanıtma, görüş bildirme ve eleştiri, tüm yazılarda ortak özellikler olarak bulunmaktadır ki; bu özellikler, yazıları didaktik olmaktan kurtarıp dinamik ve tartışmaya açık metinler kılmaktadır. Kitapta bazı disiplinler için (mantık, bilgi kuramı, doğa, felsefe ahlak felsefesi, estetik) iki ayrı yazıya da yer verilmiştir. Bu yazılar, aynı disiplinin farklı bakış açılarından nasıl farklı biçimlerde betimlenebileceğine örnek olmaları bakımından ve okuyucuya bir karşılaştırma yapma olanağı vermek amacıyla art arda konulmuşlardır.

Türkçede türünün ilk örneği olan kitabın ilk baskısı uzun süredir tükenmişti. Büyük bir ihtiyaca yanıt verdiği anlaşılan kitabın bu ikinci baskısı, küçük düzeltmeler dışında, ilk baskısının tıpkı-basımı olarak okuyucuya sunuluyor.