Umumi Müfettişlikler (1927-1952)

Cemil Koçak

Umûmî Müfettişlikler, Osmanlı siyâsî/idârî zihniyetinin ve uygulamasının Cumhuriyete devreden mirası olarak kabul edilebilir. Cemil Koçak bu eserinde Umûmî Müfettişlikler'in siyâsî, idârî, sosyal, iktisâdî ve kültürel misyonlarını ortaya çıkarmaya çalışarak, İçişleri Bakanlığı'na sürekli raporlar düzenleyen, memleketin "geri kalmış" bölgelerindeki "ıslah" çalışmalarını denetleyen, Kürt sorunu ile yakından ilgili, memleket sathında örgütlü bir bürokratik ağın gözden ırak bırakılmış/bıraktırılmış varlığına dikkat çekiyor. 1980'li yıllar boyunca varlığına şahit olduğumuz Olağanüstü Hal Valiliği gibi bir kurumun Osmanlı'dan Cumhuriyet'e uzanan devlet zihniyeti içerisinde hangi mantık ve bakış açısı ile oluşturulduğunu 1927-1952 yılları arasında varolmuş bir idari mekanizma vasıtasıyla anlatmış oluyor. Varlığı bilinen ve fakat pek de gözönünde olması istenmeyen Umûmî Müfettişlikler konusunu meşakkatli bir arşiv çalışmasının neticesinde işleyen Cemil Koçak'ın eseri, tek-parti döneminin siyasî, kültürel ve toplumsal hayatı hakkında çok detaylı gözlemler yapılmasına katkıda bulunuyor.