“Öteki” Modernleşme

_{İstanbul'da Gündelik Hayat, Toplumsal Cinsiyet ve Marjinalitenin Sınırları (1830-1930)}

Cem Doğan

Cem Doğan bu çalışmasında bizi Osmanlı modernleşmesinin cinsiyetini sorgulamaya davet ediyor. Yazar, Tanzimat Fermanı'nın ilanıyla ivmelenen modernleşme düşüncesinin yalnızca bürokrasi ya da askeri alanla sınırlı kalmadığını, değişim düşüncesinin bizatihi kendisinin de hem kendi içinde bir başkalaşım geçirdiğini hem de toplumun tüm katmanlarına ama bilhassa da küçük burjuva hayatlara şu ya da bu şekilde yön verdiğini öne sürüyor. Toplumsal cinsiyet rollerinin de bu süreçten nasibini aldığının, mekân(lar)ın ve edebî imgelemin yapısal açıdan yeniden kurgulandığının altını çizen yazar, toplumsal kimliklerin ters yüz edilmesinden duyulan endişenin yarattığı tehlikeye de bir bakış atmayı öneriyor. Son tahlilde, yazar, ulaşımdan modaya, romanlardan müstehcen edebiyatın başlıca numunelerine varana kadar bir dizi izlek üzerinde iz sürerek “modernleşme” denilen o girift ve başı sonu muğlak mağaranın derinliklerine doğru sorgulayıcı bir yolculuğa çıkmayı teklif ediyor…