Asılı Adam

_{Ai Weiwei'in Tutuklanışı}

Barnaby Martin

Asılı Adam: Ai Weiwei'in Tutuklanışı'nda, Batılı güçlerin onaylamakta pek zorlanmadıkları, hatta küresel kapitalizme katılışını hayranlıkla izledikleri Çin'de, adalet ve özgürlük peşine düşen bir adamın hikayesini okuyacaksınız.

Sichuan eyaletinde 2008'de gerçekleşen dev depremde on binlerce kişi hayatını kaybeder. Ölenler içinde çocukların sayısı beklenmedik ölçüde yüksektir. Çin'in en önemli kavramsal sanatçılarından Ai Weiwei 2008'de gerçekleşen dev depremde ölen okul çocukları anısına işler yapmaya ve ailelerle birlikte protesto gösterilerine katılmaya başlayınca, gözde sanatçıdan tehlikeli bir muhalife dönüşen yolculuğu da başlayacaktır.

2009'da Almanya'da açtığı Üzgünüm başlıklı retrospektifteki "Hatırlama" adlı yerleştirmede, 9000 adet çocuk sırt çantası kullanarak depremde kızını kaybeden bir annenin şu cümlesini yazar: "Bu dünyada mutlu bir şekilde yedi yıl yaşadı." 2010'da Tate Modern'deki Ayçekirdekleri sergisiyle ününü pekiştirince, Çin'deki muhalif eylemleri iyice göze batmaya başladı, takip ve taciz arttı, sonunda 2011'de tutuklandı. İki ay kadar sonra, demeç vermeme, yaşadıklarını anlatmama, eski çevresiyle görüşmeme şartıyla serbest bırakıldı.

Hükümet onu karalamak icin vergi kaçakçılığı iddiasıyla 1,7 milyon Euro para cezasına çarptırdı ve ülkeyi terk etmesini yasakladı. Bir süre sussa da sonuçta dayanamayan Weiwei inanılmaz tanıklığıyla Çin'in pek göz önünde olmayan bir veçhesini anlattığı uzun bir söyleşi verdi: Çin'de devlet mekanizması nasıl çalışır, bu milyarlık ülkede rıza nasıl oluşturulur, düzenin bekçileri neler hisseder, ilk kez bu kadar içten bir anlatıda bütün dünyaya aktarılmış oldu.