Atçalı Kel Mehmet İsyanı: Aydın İhtilali (1829 - 1830)

Ali Haydar Avcı

"Kel Mehmet faikir bir zeybekti.Genç yaşında dağa çıkmış daha sonra bir ihtilalin lideri olmuştur.İhtilal diyorum daha doğrusu ben demiyorum da ona ait vesikalar Kel Mehmed'in liderlik ettiği Aydın ayaklanmasına "Aydın İhtilai" adını veriyorlar.Kel Mehmed idaresi altında bulunan yerler halkının malına canına ve ırzına saygı gösterdi.

Gezi hürriyetine engel olmadı.Ahlaksız zalim ve hırsız memurların amasız düşmanı oldu.Ağır verigler altında inleyen döğülen hapsedilen ve sürgüne gönderilen halkın koruyuculuğunu yaptı.Onun ileri sürdüğü fikirlerII.Mahmud'un yaptığı yenilik hareketlerinde tanzimatın ve I.Meşrutiyetin ilanında önemli roller oynadı.

Halk Kel Mehmed'I ileri dürdüğü fikirlerisamimi ciddi ve adil buldu onun etrafında toplanıverdi.Aaydın'a bir vali gibi yerleşen Kel Mehmed eski düzeni kökünden yıktı kötü idareciler ve ayanlar bulundukları yerlerden kaçtılar.Bu ihtilalde onunla aynı hizada yürüyenler zeybekler yörükler şehrin esnaflarıyla alt tabakadan olan halktı."