Buyuruldu Mecmuası

_{Osmanlı Bürokrasisi ve İstanbul Tarihine Dair Bir Kaynak}

Ahmet Önal

Bu kitaba konu olan eser, buyuruldu adı verilen ve sadrazamların 18. yüzyılın ikinci yarısında farklı makamlardaki görevlilere yazdıkları emirleri ihtiva eden bir mecmuadır. Buyuruldulardan bazıları, bu dönemdeki bürokratik usuller, piyasadaki paralara dair düzenlemeler, vakıfların idaresi, devlet alacaklarının tahsili, resmi merâsimler, Avusturya ve Rusya ile yapılan savaşlar hakkındadır. Sadrazamların emirlerinin büyük bölümüyse, İstanbul'daki gündelik hayatın idamesiyle ilgilidir. Bu emirler, payitaht sakinlerinin zahire, ekmek, et, su, sabun ve yakacak ihtiyaçlarının temini; şehirde vurgunculuk, kıtlık veya pahalığının önlenmesi; yolların yapımı ve tamiri; başkentin temizliği için alınan tedbirler hususunda kıymetli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Müslüman ve gayrimüslim ahaliye yönelik kıyafet yasakları ile çeşitli esnaf zümrelerinin tâbi oldukları nizâmlar da buyuruldulardan öğrenilebilmektedir.